Gemeente vonk

Onderzoek: communicatiewerkers aan het coronafront

Tussen maart en eind september onderzocht Eric Goubin namens Kortom de coronacommunicatie van overheidsinstellingen en socialprofitorganisaties. Hij presenteerde de resultaten onlangs in een webinar en lijvig rapport. Wij keken mee, doken in het rapport en pikten er enkele opmerkelijke bevindingen uit.

Meer tijd voor interne communicatie

Zeven op de tien respondenten stak meer tijd in interne communicatie. Logisch, want we moesten met zijn allen anders gaan werken.

Er zijn ook heel wat nieuwe kanalen in het leven geroepen. Een overzicht:

In het begin van de crisis waren communicatoren vooral bezig waren met het ondersteunen van telewerk. In sommige organisaties waren ze zelfs bezig met handleidingen maken en vorming geven over het gebruik van bijvoorbeeld Teams. Of dat echt een taak is van communicatie, vragen wij ons dan af.

Later evolueerde het meer naar ‘sfeerbeheer’: verbinding maken tussen collega’s. Zeker nodig op sommige plekken waar leidinggevenden die rol niet spontaan op zich namen.

En de helft van de respondenten zegt dat ze het moeilijk vonden om niet-pc-werkers te bereiken. Bij Stad Brugge deden ze bijvoorbeeld sterke inspanningen om iedereen, en dan zeker niet-pc-werkers, op het intranet te krijgen.

Voltijds thuiswerken: toch niet evident

Tijdens de eerste lockdown schakelden we zowat van de ene op de andere dag over naar thuiswerk. En daar waren heel wat organisaties niet op voorzien. Twee grote knelpunten doken dan ook op:

  1. Gebrek aan onderlinge communicatie
  2. Thuis is een onvoldoende geschikte werkplek

Wat betreft het eerste knelpunt, is deze quote uit het rapport veelzeggend: “In de drie maanden dat ik nu thuis werk, heb ik mijn leidinggevende één keer aan de lijn gehad”. Niet alleen miste de helft het sociaal contact met de collega’s, in een kwart van de gevallen liep ook de communicatie met de collega’s spaak en voor 15% liet de leidinggevende het afweten.

Zin en onzin van een crisisplan

Liefst vier op de tien respondenten had geen crisiscommunicatieplan klaarliggen. Als er dan een crisis zoals deze uitbreekt, start je meteen aan het communicatiewerk met een achterstand. Toch betekent dat niet dat je meteen de handdoek in de ring moet gooien.

Want tijdens het webinar maakte An-Sofie Claeys, assistent-professor bedrijfscommunicatie aan de Universiteit Gent, gaf daar meteen een interessante bedenking bij, gestoeld op onderzoek. Daaruit blijkt dat een crisiscommunicatieplan dat niet actueel is, je soms hindert bij het communiceren tijdens een crisis. Omdat je er te strak aan vasthoudt, terwijl het niet goed werkt.

Uit onderzoek blijkt dat een open en transparante communicatiecultuur, waar informatie vrij gedeeld kan worden binnen een organisatie, de beste garantie is op een sterke communicatie in geval van crisis.

Yves Stevens, de woordvoerder van het Federaal Crisiscentrum die ook aanwezig was in het webinar, voegde daaraan toe: "Wij hebben geen uitgebreide crisiscommunicatieplan, maar wel heel heldere richtlijnen over de manier van werken. En dat werkt voor ons het beste."

Blinde vlek: gedragsverandering en communicatie

Hoewel communicatie geen wondermiddel is, blijkt toch dat de communicatie onvoldoende overtuigend was in de eerste golf. Bewijs daarvan: de tweede golf. Er is in België voor communicatie naar de burger vooral gebruik gemaakt van de strategie van de “de preek” (sensibilisering) en “de stok” (straffen).

Maar echt gedrag beïnvloeden is meer dan dat. Het rapport reikt dan ook 8 invalshoeken aan daarvoor (zie hieronder), die ook stuk voor stuk worden uitgewerkt. Een zeer boeiend hoofdstuk, zeker ook voor interne communicatoren.

Meer lezen?

Een uitgebreid artikel en een link naar het rapport vind je op de website van Kortom.

Gepubliceerd op  dinsdag 8 december 2020 00:00